Ο αρχαιολόγος – καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, κ. Μιχαήλ Τιβέριος, μίλησε στο Ρ/Σ Παραπολιτικά 90.1 Fm στην εκπομπή “Παραφιλολογίες” με τον δημοσιογράφο Νίκο Ευαγγελάτο.
Μεταξύ άλλων, επεσήμανε:
Για τα νέα ευρήματα στην Αμφίπολη
Μ. Τιβέριος: Είναι πραγματικά πολύ σημαντικό εύρημα και πρωτόγνωρο. Αυτή η ανασκαφή και αυτός ο τάφος μας έχει μάθει πραγματικά πολλά καινούρια πράγματα. Είναι όσο γνωρίζω το πρώτο ψηφιδωτό με εικονιστικές παραστάσεις που βρίσκεται σε μακεδονικό τάφο. Πέραν λοιπόν από αυτή τη σπανιότητα, το ίδιο το ψηφιδωτό μας βοηθάει ποικιλοτρόπως σε πάρα πολλούς τομείς αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί η αποκάλυψή του. Υποψιάζομαι ότι ένα μέρος δεν έχει αποκαλυφθεί ακόμη της εικονιστικής παράστασης – έχουμε τον Ερμή, ένα άρμα που σύρεται από δύο άλογα, είναι μία συνωρίδα που λέμε εμείς και πάνω έχουμε έναν εντυπωσιακό άντρα – υποψιάζομαι ότι είναι ο Αδης και επομένως θα περιμένω να αποκαλυφθεί πλάι του, δεξιά και μία γυναικεία μορφή, οπότε θα έχουμε το θέμα της αρπαγής της Περσεφόνης. Ενα θέμα που ταιριάζει πάρα πολύ καλά για ένα ταφικό μνημείο όπως είναι αυτό που ανασκάπτεται. Επομένως, να περιμένουμε να ολοκληρωθεί η ανασκαφή του ψηφιδωτού αλλά μέχρι τώρα μας έχει δώσει κάτι που για μένα δεν ήταν πρόβλημα. Μας έχει δώσει στοιχεία για τη χρονολόγησή του. Όπως ξέρετε, τώρα τελευταία εκφράστηκε μία άποψη ότι είναι ρωμαϊκών χρόνων. Με αυτή την άποψη, ευθύς εγώ διαφώνησα. Το μνημείο είναι τέλος 4ου αιώνα, όπως το χρονολόγησε η ανασκαφέας από την πρώτη στιγμή, άντε λίγο να μπαίνει στο 300 π.Χ είναι ασήμαντο. Επομένως, το πρόβλημα για τη χρονολόγηση του που επαναλαμβάνω για εμένα δεν υπήρξε, λύνεται πέρα για πέρα. Αν και δεν έχει αποκαλυφθεί όλο το ψηφιδωτό, μας έδωσε πολύτιμο υλικό για τη χρονολόγησή του.
Σχετικά με το κείμενο των 140 αρχαιολόγων το οποίο συνυπογράφει και την κα Παλαγγιά, ο κ. Τιβέριος, επεσήμανε:
Μ. Τιβέριος: Με έκπληξη λοιπόν είδα σε διάφορα blogs, ότι υπογράφουν 140 αρχαιολόγοι εναντίον της κας Περιστέρη. Εγώ, πουθενά – πουθενά δεν είδα στο κείμενο που υπέγραψα κάτι τέτοιο. Υπέγραψα για τον εξής λόγο: Η κα Παλαγγιά είχε μία άποψη – με την οποία εγώ ευθύς εξαρχής διαφώνησα ριζικά. Το Μνημείο δεν είναι ρωμαικό. Είναι τέλος 4ου αιώνα. Λοιπόν, αυτό δεν έχει σχέση, το να κατηγορείται με βαριά υποννοούμενα η κα Παλαγγιά με το να λέει ότι το μνημείο είναι ρωμαϊκών χρόνων – είναι πράκτορας σκοπιανών κλπ .. αυτό είναι Μεσαίωνας! Η επιστημονική άποψη είναι σεβαστή, πρέπει εμείς που διαφωνούμε με επιχειρήματα να την αντικρούσουμε αλλά δεν μπορεί κάποιος που έχει μία διαφορετική άποψη για ένα επιστημονικό θέμα, να κατηγορείται ότι είναι ανθέλληνας...
Ν. Ευαγγελάτος: Να δαιμονοποιείται
Μ. Τιβέριος: Είναι Μεσαίωνας! Αυτά μόνο τότε συνέβαιναν! Γι αυτό υπέγραψα.
Ερωτηθείς για το ποιός μπορεί να βρίσκεται στον τάφο, ο αρχαιολόγος, δήλωσε:
Με βάση τις μέχρι τώρα γνώσεις μου, το θέμα αυτό είναι πολύ πιθανόν να απεικονίζει την αρπαγή της Περσεφόνης. Πρέπει να βρεθεί και μία γυναικεία μορφή πλάι, σε αυτόν τον γενειοφόρο και στεφανομένο, εντυπωσιακό άντρα. Τώρα, εάν τυχόν δεν εμφανιστεί γυναικεία μορφή δεξιότερα στο ψηφιδωτό, τότε κατά 80-90% μη πω ποσοστά – είμαι σίγουρος ότι πρόκειται για το νεκρό. Δηλαδή να επαναλάβω εάν πάνω στο άρμα είναι μόνο αυτή η μορφή που γνωρίζουμε, που μας έδειξαν φωτογραφίες, τότε είναι ο νεκρός. Εγώ πιστεύω ότι πλάι θα υπάρχει και μία γυναικεία μορφή. Αλλά δεν αποκλείω τίποτα. Στο ερώτημά σας ποιος μπορεί να είναι εκεί, δεν μπορούμε να δώσουμε βέβαιη απάντηση με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, αν δεν ολοκληρωθεί η ανασκαφή. Αλλά οταν ακόμη ολοκληρωθεί η ανασκαφή υπάρχει περίπτωση να μη φτάσουμε στην ταυτότητα του νεκρού που ήταν θαμμένος σε αυτό τον τάφο. Διότι μέχρι αυτό το σημείο που έχουν φτάσει οι ανασκαφές, η παρουσία των αρχαιοκαπήλων είναι έντονη και αυτών που έχουν μπει. Δηλαδή, είμαι βέβαιος, σίγουρος και ακούω ότι ο τάφος είναι ασύλητος και ότι αυτή η καταστροφή οφείλεται σε σεισμούς, στο παγκόσμιο πόλεμο κλπ. Αυτά θεωρώ ότι δεν μπορούν να σταθούν. Το ίδιο το ψηφιδωτό έχει στο κέντρο μία μεγάλη οπή – είναι κατεστραμμένο. Άρα, αν οι ζημιές που έχουν παρατηρηθεί οφείλονται σε σεισμούς κλπ δεν δικαιολογείται με τίποτα αυτό το κυκλικό που έχουμε στο ψηφιδωτό. Σημαίνει ότι κάποιος έψαξε από κάτω, χάλασε το ψηφιδωτό – κατά την προσωπική μου πάντα άποψη – για να βρει θησαυρούς. Ετσι χάλασαν αυτό το υπέροχο ψηφιδωτό.
Τώρα ποιος μπορεί να εκεί; Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα αλλά μπορούμε να κάνουμε σενάρια, εικασίες..όχι ότι μας καπνίσει στο μυαλό αλλά να έχουμε και κάποια στοιχεία... είτε από σωζώμενες γραπτές μαρτυρίες είτε από τα μέχρι σήμερα αρχαιολογικά δεδομένα. Ποιά είναι αυτά που μας βοηθούν σήμερα στην ταύτιση του νεκρού; Είναι το λιοντάρι, γνωστό από παλιά «ο Λέων της Αμφίπολης», ένα λιοντάρι πάνω από 5 μέτρα που ξέρουμε ότι συνήθως – συνήθως – ήταν σύμβολο ανδρείας – επομένως, εχει σχέση με πολεμικές συγκρούσεις, με στρατιωτικούς, με τέτοια πρόσωπα... Ανδρική μορφή φυσικά που πάει σε έναν στρατιωτικό. Σε έναν στρατηγό και έχοντας υπόψη και τη χρονολόγηση τέλος 4ου... πάμε σε έναν στρατιωτικό του Αλέξανδρου ή σε κάποιον από τους διαδόχους του. Ενα αυτό. Αλλά αυτό το πρόσωπο πρέπει να σχετίζεται και με την Αμφίπολη! Διότι η Αμφίπολη δεν ήταν η πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους ούτε παλιά πρωτεύουσα που θαβόντουσαν εκεί Μακεδόνες Βασιλείς όπως στις Αιγές – ήταν μία τμηματική πόλη και αυτό το πρόσωπο – λέει η κοινή λογική για να είναι στην Αμφίπολη και να έχουν ένα τέτοιο Μνημείο που μπορεί να είναι και κοινοτάφιο να μην είναι δηλαδή μόνο ένας τάφος αλλά πρέπει να υπάρχει σχέση με την Αμφίπολη – Λοιπόν, ποιος στρατηγός έχει σχέση με την Αμφίπολη; Ε, με βάση πάλι τη λογική, ο Νέαρχος έχει μόνο αυτές τις ιδιότητες. Ο Νέαρχος που ήταν γνωστός στρατηγός και ναύαρχος του Μέγα Αλέξανδρου – ήταν βέβαια στην καταγωγή του Κρητικός αλλά βέβαια 12 ετών ήρθε στην Αμφίπολη με την οικογένειά του. .Επομένως, είναι ένα σενάρια, αλλά πάντα σενάρια! Ο Νέαρχος απλά έχει πιθανότητες. Αλλά παίζεται και άλλο ένα σενάριο – με συγχωρείτε που μιλάω έτσι – δεν το θεωρώ πολύ πιθανό αλλά παίζεται, να είναι ο γιός του Μέγα Αλέξανδρου με τη μάνα του τη Ρωξάνη γιατί ξέρουμε από γραπτές μαρτυρίες ότι εκεί δολοφονήθηκαν από τον Κάσσαδρο, στην Αμφίπολη. Επομένως, έχουν κάποια σχέση με την Αμφίπολη και ξέρουμε ότι το γεγονός αυτό – η δολοφονία είναι το 311 π.Χ. Παίζεται λοιπόν και αυτό το σενάριο.